ភ្នំពេញ៖ «Rock'n'Roll គឺជាបទចម្រៀងមួយដែលធ្វើឲ្យយើងសប្បាយ បំភ្លេចទុក្ខ។ អ្វីដែលយើងពិបាកចិត្ត យើងអាចច្រៀងបំភ្លេច ឬស្តាប់បទចម្រៀង Rock'n'Roll ដែលវាមានពាក្យកំប្លុកកំប្លែងធ្វើឲ្យយើងបំបាត់ទុក្ខកង្វល់»។
នេះជាសម្តីផ្ទាល់របស់តារាចម្រៀងស្រីរ៉ក់ខេនរ៉ូលខ្មែរមួយរូបគឺអ្នកនាង កាក់ ចន្ធី ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍មួយជាមួយ VOA កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ពេលដែលអ្នកនាងសម្តែងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
អ្នកនាងកាក់ ចន្ធី គឺជាអ្នកចម្រៀងចម្បងក្នុងក្រុមតន្រ្តីរ៉ក់ The Cambodia Space Project និងត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាប៉ែន រ៉នក្នុងសហសម័យ។ អ្នកនាងបានចូលរួមបង្កើតក្រុមតន្រ្តីរ៉ក់នេះ កាលពីឆ្នាំ២០០៩ ជាមួយតន្ត្រីករជនជាតិ Tasma គឺលោក Julien Poulson។
ក្រុមតន្ត្រីខ្មែរអូស្រ្តាលី The Cambodian Space Project ច្រៀង និងថតឡើងវិញនូវបទចម្រៀងលំនាំដើមពីទសវត្សរ៍១៩៦០ និង១៩៧០ ហើយក្រុមតន្រ្តីមួយនេះទទួលបានប្រជាប្រិយភាពនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ហើយបានអញ្ជើញទៅសម្តែងនៅប្រទេសជាច្រើន ទោះបីជាអ្នកស្គាល់ក្រុមតន្ត្រីនេះនៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក៏ដោយ។ ជាអកុសល អ្នកនាងកាក់ ចន្ធី ទើបតែបាត់បង់ជីវិតទៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ នៅពេលរំលងអាធ្រាត្រ ចូលថ្ងៃអង្គារ ទី២០ មីនា ឆ្នាំ២០១៨ ខណៈដែលអ្នកនាងកំពុងធ្វើដំណើរតាមរ៉ឺម៉កកង់បី ជាមួយមិត្តភក្តិ ត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។
តារាចម្រៀងរ៉ក់សម្បុរស្រអែមមកពីខេត្តព្រៃវែង ជាខេត្តដ៏ក្រីក្រមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ស្រីចន្ធី បានអភិវឌ្ឍខ្លួនពីអ្នកចម្រៀងបទលំនាំដើម ទៅជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងម្នាក់។ ទោះបីជានាងមិនចេះអាន និងសរសេរអក្សរបានស្ទាត់ក៏ដោយ ជំនាញនៃការនិពន្ធចម្រៀងនេះគឺចេញពីបេះដូង និងខួរក្បាលរបស់អ្នកស្រី។ នេះបើយោងតាមសម្តីរបស់នាងនៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយ VOA កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧។
«បទចម្រៀងពួកគាត់សរសេរបទមួយៗគឺធ្វើឲ្យយើងដាក់ដប ដូចថា ដាក់ក្នុងចិត្តបេះដូងអីចឹងទៅណា៎។ ខ្ញុំជាដើម ដែលបានសរសេរបទចម្រៀងដោយខ្លួនឯងនេះ ខ្ញុំអត់ដែលមានគ្រូទេ តែបទចម្រៀង អ្វីដែលយើងឃើញ អ្វីដែលក្នុងបេះដូង និងចិត្ត អ្វីដែលយើងមាន ពេលខ្លះយើងប្រាប់គេ គេភ្លេចអស់ហើយ។ បើយើងយកមកសរសេរបទចម្រៀងដោយខ្លួនឯង ធ្វើឲ្យយើងស្តាប់ទៅវានៅមានអត្ថន័យសម្រាប់ជីវិតរបស់យើងទៀត»។
ដោយសារតែជីវភាពខ្វះខាត អ្នកនាងបានមកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងវ័យ១៩ឆ្នាំដើម្បីស្វែងរកការងារ ដើម្បីចិញ្ចឹមឳពុកម្តាយ ប្អូនប្រុសពីរនាក់ និងកូនប្រុសម្នាក់ក្នុងបន្ទុក។ អ្នកនាងបានឆ្លងកាត់ការងារលំបាកៗជាច្រើន ដូចជា ការងារសំណង់ អ្នកចម្រៀងខារ៉ាអូខេ។
ដោយមានសំឡេងដ៏ក្រអួនដូចសំឡេងរបស់អ្នកស្រីប៉ែន រ៉ន តារាចម្រៀងឯកកាលពីទសវត្សរ៍១៩៦០ រួមទាំងភាពក្រម៉េចក្រមើមផងនោះ អ្នកនាងកាក់ ចន្ធីបានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកស្តាប់គ្រប់ជនជាតិ។
ការបាត់បង់ជីវិតរបស់អ្នកនាង កាក់ ចន្ធី តារាចម្រៀងរ៉ក់បែបក្រម៉េចក្រមើម ក្នុងវ័យ៣៨ឆ្នាំនេះបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន ជនបរទេស អ្នកសិល្បៈជាច្រើន ទាំងក្នុងនិងក្រៅស្រុកមានការភ្ញាក់ផ្អើល និងសោកសង្រែងយ៉ាងខ្លាំង។
សា្ថនទូតសហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលរួមរំលែកទុក្ខដោយបានសរសេរសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកថា «ទេពកោសល្យផ្នែកចម្រៀង តន្រ្តីរបស់ចន្ធីបានធ្វើឲ្យមនុស្សនៅទូទាំងពិភពលោកមានការសប្បាយ ដោយរួមទាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ ជាទីដែលគាត់បានសម្តែងជាច្រើនលើកហើយគាត់បានបង្ហាញពីលក្ខណៈពិសេសដោយឡែកមួយនៃតន្រ្តីសម័យរបស់ខ្មែរ»។
លោក Julien Poulson ប្រធានក្រុម The Cambodia Space Project និងជាអតីតស្វាមីរបស់អ្នកនាង ចន្ធី បានសរសេរសារជាច្រើន និងបង្ហោះរូបថតផ្សេងនៅលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដែលបង្ហាញពីការសោកស្តាយ និងដើម្បីរំឭកដល់អនុស្សាវរីយ៍ជាមួយអ្នកនាងចន្ធី។ លោកបានសរសេរថា«នេះជារឿងគួរឲ្យសោកស្តាយមួយដែលអ្នកនាងចន្ធីមិននៅជាមួយពួកយើងទេ។ នាងទទួលបានការស្រឡាញ់ជាច្រើន ហើយនាងនឹងមិនត្រូវបានបំភ្លេចឡើយ»។
លោក Julien បានប្រាប់ VOA តាមទូរស័ព្ទកាលពីរសៀលថ្ងៃពុធថា៖ «ធីតែងតែមានអារម្មណ៍ថា នាងនឹងស្លាប់អាយុខ្លី ដូច្នេះនាងបានឲ្យខ្ញុំសន្យាជាមួយនាងថា នឹងមើលថែកូនប្រុសរបស់នាង»។
ក្នុងរយៈពេល៨ឆ្នាំ ក្រុមតន្ត្រី ដែលឥឡូវនេះបានបាត់បង់សមាជិកម្នាក់គឺអ្នកស្រីចន្ធីដែលជាអ្នកចម្រៀង បានឡើងសម្តែងលើឆាកអន្តរជាតិជាច្រើនតំបន់ និងច្រើនមហោស្រព តាំងពីតំបន់អាស៊ី អឺរ៉ុប ប្រទេសអូស្ត្រាលី និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក Julien Poulson បានបន្តថា ស្រីធីគឺជាពន្លឺមួយដែលកំពុងចែងចាំង។ រឿងរ៉ាវជីវិតរបស់នាងគឺអស្ចារ្យ ជាពិសេសសម្រាប់ជនដែលមានជីវភាពដូចនាងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក Julien បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ទៅកាន់ពិភពលោក នាងតំណាងឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាដែលមានវណ្ណៈទាបនិងលំបាក។ នាងគឺមិនត្រឺមតែជាជនដែលតស៊ូខ្លាំងក្នុងជីវិតទេ ប៉ុន្តែនាងជាមនុស្សម្នាក់ដែលស្ថិតនៅក្នុងបេះដូង និងដួងចិត្តមនុស្សជុំវិញពិភពលោក»។
លោកក៏កំពុងមានគម្រោងនឹងបោះពុម្ពសៀវភៅដែលសរសេរអំពីដំណើរការរយៈពេលប្រាំឆ្នាំដំបូងរបស់ក្រុមតន្រ្តីរ៉ក់ The Cambodia Space Project ដើម្បីជាការរំឭកដល់អ្នកនាងកាក់ ចន្ធី ដែលជាអ្នកចម្រៀងចម្បងក្នុងក្រុងតន្រ្តីរ៉ក់នេះ និងជាសហស្ថាបនិកមួយរូបផងដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកបានបន្តថា ទោះបីជាអ្នកនាងមិនអាចអាន និងសរសេរអក្សរបានក៏ដោយអ្នកនាងចន្ធីឲ្យតម្លៃខ្លាំងទៅលើផ្នែកអក្សរសាស្រ្ត ហើយមានបំណងចង់បោះពុម្ពសៀវភៅដែលនិយាយពីជីវិតរបស់អ្នកនាង។
លោក Julien បានប្រាប់ VOA ថា ក្រុមតន្រ្តីនេះនឹងនៅតែផលិតបទចម្រៀងបន្តទៀត និងធ្វើការប្រគំតន្រី ដើម្បីជាការរំឭកដល់អ្នកនាងកាក់ ចន្ធី ជាពិសេស ទោះបីជាការចាកចេញដ៏នឹកស្មានមិនដល់របស់អ្នកនាង ចន្ធីបានបន្សល់នូវការងារជាច្រើនក៏ដោយ។
«យើងនឹងបន្តកេរ្តិ៍ដំណែលរបស់ចន្ធី ដូច្នេះតន្រ្តីករក្នុងក្រុម The Cambodia Space Project ប្រហែលជានឹងបន្តផលិតបទចម្រៀងទៀត ដើម្បីរំឭកដល់នាង។ យើងនឹងប្រគំតន្រ្តីខ្លះដើម្បីជាការរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធនាង។ ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកណាជំនួសនាងបានឡើយ»។
ចម្រៀងដែលអ្នកនាងបាននិពន្ធផ្ទាល់ដៃនោះមានដូចជាបទ «Whisky Cambodia» បទ«ភ្លៀងធ្លាក់មកហើយ» ឬ «Here Comes The Rain» និងបទ «មាន VISA អត់មានបាយ» ឬ «Have Visa, No Have Rice» ជាដើម និងបទក្នុងជំនាន់ទសវត្សរ៍១៩៦០គឺ«ឆ្នាំអូន១៦» និងបទ «ផ្អែមណាស់ស្នេហា»។
ការតស៊ូរបស់អ្នកនាងចន្ធី និងស្នាដៃចម្រៀងដែលអ្នកនាងបានបន្សល់ទុកទាំងអស់នេះបាន ធ្វើឲ្យអ្នកគាំទ្រវិស័យសិល្បៈចម្រៀងខ្មែរមួយចំនួនសោកស្តាយ និងអាណិតអាសូរ។
កញ្ញា វង្ស សុជាតា ដែលជាអ្នកគាំទ្រម្នាក់របស់អ្នកនាងចន្ធី បានប្រាប់ VOA ថា អ្នកនាងកោតសរសើរ គាំទ្រទឹកដមសំឡេងរបស់គាត់ រួមទាំងអាណិតអាសូរនូវជីវិតរបស់អ្នកនាងចន្ធី ហើយមិនមានអ្នកណាអាចជំនួសនាងបានឡើយ។
កញ្ញា វង្ស សុជាតា បានប្រាប់ VOA ថា៖ «បងយល់ថា ប្រហែលជាពិបាករកអ្នកដែលជំនួសគាត់ ហើយពិបាករកអ្នកសិល្បករដែលគាត់មានទេពកោសល្យផ្នែកខាងរ៉ក់ខេនរ៉ូលហ្នឹងណាស់ ពីព្រោះនៅក្រោយរបបខ្មែរក្រហមមក អ្នកដែលច្រៀងរ៉ក់ខេនរ៉ូល ដូចជាមានតែគាត់ទេ ដូចជាអត់មានក្រុមណាដែលច្រៀងរ៉ក់ខេនរ៉ូលថ្មីហ្មងណា៎។ អត់មានទេ មានតែក្រុមគាត់ហ្នឹងឯង»។
អ្នកស្រី នូ វ៉ាន់សាន អតីតអ្នកគាំទ្រ និងជាមិត្តភក្តិម្នាក់ ហើយដែលធ្លាប់បានអញ្ជើញអ្នកស្រីចន្ធី និងលោក Julien ឲ្យទៅច្រៀងនៅក្នុងពិធីមង្គលការរបស់ខ្លួន បានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថានេះជាការបាត់បង់ដ៏ធំធេង ព្រោះអ្នកស្រីបានបាត់បង់មិត្តភក្តិ ដែលជាអ្នកសិល្បៈដ៏មានទេពកោសល្យ និងបានខំប្រឹងថែរក្សាកេរ្តិ៍ដំណែលកាលពីទសវត្សរ៍១៩៦០ផងដែរ។
អ្នកស្រី វ៉ាន់សាន បានប្រាប់ VOA ថា៖ «គាត់មិនមែនតែនៅស្រុកខ្មែរទេ គាត់ទៅផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈរបស់យើងដល់ទៅក្រៅស្រុកអី ហើយនិយាយទៅ សឹងតែគ្រប់ប្រទេស។ ហើយគាត់បានចេញទៅអីចឹងណា៎។ យើងបាត់បង់ មួយយើងបាត់បង់ធនធាន ដែលយើងចាត់ទុកថា គាត់ ជាធនធានដែលកម្រមួយ។ គាត់មាន ទេពកោសល្យ មានអី អីចឹងទៅណា៎»។
ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ VOA កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ អ្នកស្រី កាក់ ចន្ធីធ្លាប់បានលើកទឹកចិត្តឲ្យតារាចម្រៀងប៉ប់ និងរ៉ក់វ័យក្មេងដែលកំពុងល្បីល្បាញ បន្តស្រាវជ្រាវ និងសិក្សាអំពីការនិពន្ធចម្រៀងរបស់កវីល្បីៗ កាលពីទសវត្សរ៍១៩៦០ ដែលមានយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការនិពន្ធចម្រៀងដែលពិរោះ នៅតែពេញនិយម និងស្តាប់មិនចេះជិនណាយ ទោះបីជាពេលវេលាកន្លងយូរប៉ុណ្ណាក៏ដោយ៕
ប្រភព៖ វីអូអេខ្មែរ
