วันศุกร์ที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2561

កាក់ ចន្ធី ជា​អ្នក​ចម្រៀង​ចម្បង​ក្នុង​ក្រុម​តន្រ្តី​រ៉ក់​ ​The Cambodia Space Project​ និង​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ ជា​ប៉ែន រ៉ន ក្នុង​សហសម័យ, ការបាត់បង់​ជីវិត​របស់​តារា​ចម្រៀង​រ៉ក់ កាក់ ចន្ធី​ ​​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​គាំទ្រ​មាន​ការ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​និង​សោក​សង្រេង

ភ្នំពេញ៖ «Rock'n'Roll​ ​គឺ​ជា​បទ​ចម្រៀង​មួយ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​សប្បាយ​ ​បំភ្លេច​ទុក្ខ។​ អ្វី​ដែល​យើង​ពិបាក​ចិត្ត​ យើង​អាច​ច្រៀង​បំភ្លេច​ ​ឬ​ស្តាប់​បទ​ចម្រៀង​ ​Rock'n'Roll​ ​ដែល​វា​មាន​ពាក្យ​កំប្លុក​កំប្លែង​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​បំបាត់​ទុក្ខ​កង្វល់»។

នេះ​ជា​សម្តី​ផ្ទាល់របស់​តារា​ចម្រៀង​ស្រី​រ៉ក់ខេនរ៉ូល​ខ្មែរមួយ​រូប​គឺ​អ្នកនាង​ ​កាក់ ចន្ធី​ ​ក្នុង​កិច្ច​សម្ភាសន៍​មួយ​ជាមួយ​ ​VOA​ ​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៧​ ​ពេល​ដែល​អ្នក​នាង​សម្តែង​នៅ​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក។​

អ្នក​នាង​កាក់ ចន្ធី គឺ​ជា​អ្នក​ចម្រៀង​ចម្បង​ក្នុង​ក្រុម​តន្រ្តី​រ៉ក់​ ​The Cambodia Space Project​ និង​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ ជា​ប៉ែន រ៉នក្នុង​សហសម័យ។​ ​អ្នកនាង​បាន​ចូលរួម​បង្កើតក្រុម​តន្រ្តី​រ៉ក់នេះ​ ​កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៩​ ​ជាមួយ​តន្ត្រីករ​ជនជាតិ​ ​Tasma​ ​គឺ​លោក​ ​Julien Poulson។​



ក្រុម​តន្ត្រីខ្មែរ​អូស្រ្តាលី​ ​The Cambodian Space Project​ ​ច្រៀង និង​ថត​ឡើង​វិញ​នូវ​បទ​ចម្រៀង​លំនាំ​ដើម​ពី​ទស​វត្សរ៍១៩៦០ ​និង​១៩៧០​ ហើយ​ក្រុម​តន្រ្តី​មួយ​នេះ​ទទួល​បានប្រជា​ប្រិយភាព​នៅ​លើ​ឆាក​អន្តរ​ជាតិ​ ​ហើយ​បាន​អញ្ជើញ​ទៅ​សម្តែង​នៅ​ប្រទេស​ជា​ច្រើន​ ​ទោះ​បី​ជាអ្នក​ស្គាល់​ក្រុម​តន្ត្រី​នេះ​នៅ​មាន​ចំនួន​តិចតួច​នៅ​ឡើយ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​ក៏ដោយ។​ ​ជា​អកុសល​ អ្នកនាង​កាក់ ចន្ធី ​ទើប​តែ​បាត់បង់​ជីវិត​ទៅ​ក្នុង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរ​ ​នៅ​ពេល​រំលង​អាធ្រាត្រ​ ចូល​ថ្ងៃ​អង្គារ​ ​ទី​២០​ ​មីនា​ ​ឆ្នាំ​២០១៨​ ​ខណៈ​ដែល​អ្នក​នាង​កំពុង​ធ្វើ​ដំណើរ​តាមរ៉ឺម៉ក​កង់​បី​ ​ជាមួយ​មិត្តភក្តិ​ ត្រឡប់​ទៅ​ផ្ទះ​វិញ។​

តារា​ចម្រៀង​រ៉ក់​សម្បុរ​ស្រអែម​មក​ពី​ខេត្ត​ព្រៃវែង ​ជាខេត្ត​ដ៏​ក្រី​ក្រ​មួយ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​ស្រីចន្ធី ​បាន​អភិវឌ្ឍ​ខ្លួន​ពី​អ្នក​ចម្រៀង​បទ​លំនាំដើម​ ​ទៅ​ជា​អ្នក​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង​ម្នាក់។ ​ទោះ​បី​ជា​នាង​មិន​ចេះ​អាន ​និង​សរសេរ​អក្សរ​បាន​ស្ទាត់​ក៏​ដោយ​ ​ជំនាញ​នៃ​ការ​និពន្ធ​ចម្រៀង​នេះ​គឺ​ចេញ​ពីបេះដូង​ និង​ខួរ​ក្បាល​របស់​អ្នក​ស្រី។ ​នេះបើ​យោង​តាម​សម្តី​របស់នាង​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​សម្ភាសន៍​ជាមួយ​ ​VOA កាល​ពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៧។​

«បទ​ចម្រៀង​ពួក​គាត់​សរសេរ​បទ​មួយៗ​គឺ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ដាក់​ដប​ ដូច​ថា​ ដាក់​ក្នុងចិត្ត​បេះដូង​អីចឹង​ទៅ​ណា៎។​ ​ខ្ញុំ​ជា​ដើម​ ​ដែល​បាន​សរសេរ​បទ​ចម្រៀង​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​នេះ​ ខ្ញុំ​អត់​ដែល​មាន​គ្រូទេ​ តែ​បទ​ចម្រៀង​ ​អ្វី​ដែល​យើង​ឃើញ​ ​អ្វី​ដែល​ក្នុង​បេះដូង​ និង​ចិត្ត​ អ្វី​ដែល​យើង​មាន​ ពេលខ្លះ​យើង​ប្រាប់​គេ​ គេ​ភ្លេច​អស់​ហើយ។​ ​បើ​យើង​យក​មក​សរសេរ​បទ​ចម្រៀង​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ស្តាប់​ទៅ​វា​នៅ​មាន​អត្ថន័យ​សម្រាប់​ជីវិត​របស់​យើង​ទៀត»។

ដោយ​សារ​តែ​ជីវភាព​ខ្វះខាត ​អ្នក​នាង​បាន​មក​ដល់ទី​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ក្នុង​វ័យ​១៩​ឆ្នាំ​ដើម្បី​ស្វែង​រក​ការងារ ​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​ឳពុកម្តាយ​ ប្អូន​ប្រុស​ពីរ​នាក់​ និង​កូន​ប្រុស​ម្នាក់​ក្នុង​បន្ទុក។​ ​ អ្នកនាង​បាន​ឆ្លង​កាត់​ការងារ​លំបាកៗ​ជាច្រើន​ ដូចជា ​ការងារ​សំណង់​ អ្នក​ចម្រៀង​ខារ៉ាអូខេ។


ដោយមាន​សំឡេង​ដ៏​ក្រអួន​ដូចសំឡេង​របស់អ្នក​ស្រី​ប៉ែន រ៉ន​ តារាច​ម្រៀង​ឯក​កាល​ពី​ទសវត្សរ៍​១៩៦០​ ​រួមទាំង​ភាព​ក្រម៉េច​ក្រមើម​ផងនោះ​ ​ ​អ្នក​នាង​កាក់ ចន្ធី​បាន​ទាក់ទាញ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​របស់​អ្នក​ស្តាប់​គ្រប់​ជនជាតិ។​

ការ​បាត់​បង់​ជីវិត​របស់​អ្នក​នាង​ ​កាក់ ចន្ធី​ ​តារា​ចម្រៀង​រ៉ក់​បែប​ក្រម៉េចក្រមើម​ ​ក្នុង​វ័យ​៣៨​ឆ្នាំ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​ ​ជនបរទេស​ អ្នក​សិល្បៈ​ជា​ច្រើន​ ទាំង​ក្នុង​និង​ក្រៅ​ស្រុក​មាន​ការ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ និង​សោក​សង្រែង​យ៉ាង​ខ្លាំង។​

សា្ថនទូត​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ចូល​រួម​រំលែក​ទុក្ខ​ដោយ​បាន​សរសេរ​សារ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​ថា​ «ទេព​កោសល្យ​ផ្នែក​ចម្រៀង តន្រ្តីរបស់​ចន្ធី​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​នៅ​ទូទាំង​ពិភព​លោក​មាន​ការ​សប្បាយ​ ដោយរួម​ទាំង​នៅ​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ផង​ដែរ​ ជាទី​ដែល​គាត់​បាន​សម្តែងជា​ច្រើន​លើក​ហើយ​គាត់​បាន​បង្ហាញ​ពី​លក្ខណៈ​ពិសេស​ដោយ​ឡែក​មួយ​នៃ​តន្រ្តី​សម័យ​របស់​ខ្មែរ»។​


លោក​ Julien Poulson​ ប្រធាន​ក្រុម​ ​The Cambodia Space Project ​និង​ជា​អតីត​ស្វាមី​របស់​អ្នក​នាង​ ចន្ធី ​បាន​សរសេរ​សារជាច្រើន​ និង​បង្ហោះរូបថត​ផ្សេង​នៅ​លើ​គណនី​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក​ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ការ​សោក​ស្តាយ​ និង​ដើម្បី​រំឭក​ដល់​អនុស្សាវរីយ៍​ជាមួយ​អ្នក​នាង​ចន្ធី។​ លោក​បាន​សរសេរ​ថា​«នេះ​ជា​រឿងគួរ​ឲ្យ​សោក​ស្តាយ​មួយ​ដែល​អ្នកនាង​ចន្ធី​មិន​នៅ​ជាមួយ​ពួក​យើងទេ។​ នាង​ទទួល​បាន​ការ​ស្រឡាញ់​ជា​ច្រើន​ ហើយ​នាង​នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​បំភ្លេច​ឡើយ»។​

លោក​ Julien​ ​បាន​ប្រាប់​ ​VOA​ ​តាម​ទូរស័ព្ទ​កាលពី​រសៀល​ថ្ងៃ​ពុធ​ថា៖​ «ធី​តែង​តែ​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ នាង​នឹង​ស្លាប់​អាយុ​ខ្លី ​ដូច្នេះ​នាង​បាន​ឲ្យ​ខ្ញុំ​សន្យា​ជាមួយ​នាង​ថា​ នឹង​មើល​ថែ​កូន​ប្រុស​របស់​នាង»។​

ក្នុង​រយៈ​ពេល​៨​ឆ្នាំ ​ក្រុម​តន្ត្រី​ ​ដែល​ឥឡូវ​នេះ​បាន​បាត់​បង់​សមាជិក​ម្នាក់​គឺ​អ្នកស្រី​ចន្ធីដែល​ជា​អ្នក​ចម្រៀង បាន​ឡើង​សម្តែង​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​ជាច្រើន​តំបន់​ និង​ច្រើន​មហោ​ស្រព ​តាំង​ពី​តំបន់​អាស៊ី ​អឺរ៉ុប ​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី​ ​និង​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក។​

លោក​ ​Julien Poulson​ ​បាន​បន្ត​ថា​ ស្រី​ធី​គឺ​ជា​ពន្លឺ​មួយ​ដែល​កំពុង​ចែង​ចាំង។​ រឿងរ៉ាវ​ជីវិត​របស់​នាង​គឺ​អស្ចារ្យ​ ​ជា​ពិសេស​សម្រាប់​ជន​ដែល​មាន​ជីវភាព​ដូច​នាង​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។​

លោក​ Julien ​បាន​និយាយ​ថា៖​ «ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ទៅកាន់​ពិភពលោក ​នាង​តំណាង​ឲ្យ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដែ​ល​មាន​វណ្ណៈទាប​និង​លំបាក។ ​នាង​គឺ​មិនត្រឺម​តែ​ជា​ជន​ដែល​តស៊ូ​ខ្លាំង​ក្នុង​ជីវិត​ទេ ​ប៉ុន្តែ​នាង​ជា​មនុស្ស​ម្នាក់​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​បេះ​ដូង​ និង​ដួង​ចិត្ត​មនុស្ស​ជុំវិញ​ពិភពលោក»។​


លោក​ក៏​កំពុង​មាន​គម្រោង​នឹង​បោះ​ពុម្ព​សៀវភៅ​ដែល​សរសេរអំពី​ដំណើរ​ការ​រយៈ​ពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ដំបូង​របស់​ក្រុម​តន្រ្តី​រ៉ក់ The Cambodia Space Project ​ដើម្បី​ជា​ការ​រំឭក​ដល់​អ្នក​នាង​កាក់ ចន្ធី​ ដែល​ជា​អ្នក​ចម្រៀង​ចម្បង​ក្នុង​ក្រុង​តន្រ្តីរ៉ក់​នេះ​ និង​ជា​សហ​ស្ថាបនិក​មួយ​រូប​ផង​ដែរ។​ មិនតែ​ប៉ុណ្ណោះ ​លោក​បាន​បន្ត​ថា ​ ទោះបី​ជា​អ្នកនាង​មិន​អាច​អាន ​និង​សរសេរ​អក្សរ​បាន​ក៏​ដោយអ្នក​នាងចន្ធី​ឲ្យ​តម្លៃ​ខ្លាំង​ទៅ​លើ​ផ្នែក​អក្សរ​សាស្រ្ត ហើយ​មាន​បំណងចង់​បោះ​ពុម្ព​សៀវភៅ​ដែលនិយាយ​ពី​ជីវិត​របស់​អ្នក​នាង។​

លោក​ ​Julien​ ​បាន​ប្រាប់​ ​VOA​ ​ថា​ ក្រុម​តន្រ្តី​នេះ​នឹង​នៅ​តែ​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​បន្ត​ទៀត​ និង​ធ្វើការ​ប្រគំ​តន្រី​ ដើម្បី​ជា​ការ​រំឭក​ដល់​អ្នក​នាង​កាក់ ចន្ធី​ ​ជាពិសេស​ ​ទោះ​បី​ជា​ការ​ចាក​ចេញ​ដ៏​នឹក​ស្មាន​មិនដល់​របស់​អ្នកនាង​ ​ចន្ធី​បាន​បន្សល់​នូវ​ការងារ​ជាច្រើនក៏​ដោយ។​

«យើង​នឹង​បន្ត​កេរ្តិ៍​ដំណែល​របស់​ចន្ធី​ ដូច្នេះ​តន្រ្តីករ​ក្នុង​ក្រុម​ ​The Cambodia Space Project​ ​ប្រហែល​ជានឹង​បន្ត​ផលិត​បទចម្រៀង​ទៀត​ ដើម្បី​រំឭក​ដល់​នាង។​ យើង​នឹង​ប្រគំ​តន្រ្តី​ខ្លះ​ដើម្បី​ជា​ការ​រំឭក​វិញ្ញាណ​ក្ខន្ធនាង។​ ​ប៉ុន្តែ​គ្មាន​អ្នក​ណា​ជំនួស​នាង​បាន​ឡើយ»។​

ចម្រៀង​ដែល​អ្នកនាងបាន​និពន្ធ​ផ្ទាល់​ដៃ​នោះមាន​ដូចជាបទ​ ​«Whisky Cambodia»​ បទ​«ភ្លៀង​ធ្លាក់​មក​ហើយ»​ ឬ ​«Here Comes The Rain» ​និង​បទ ​«មាន ​VISA ​អត់​មានបាយ‍»​ ឬ «Have Visa, No Have Rice»​ ជាដើម​ និង​បទ​ក្នុង​ជំនាន់​ទសវត្សរ៍​១៩៦០​គឺ​«ឆ្នាំអូន១៦‍» និងបទ​ «ផ្អែមណាស់​ស្នេហា»។​


ការ​តស៊ូ​របស់​អ្នក​នាង​ចន្ធី ​និង​ស្នាដៃ​ចម្រៀង​ដែល​អ្នកនាង​បាន​បន្សល់​ទុក​ទាំង​អស់​នេះ​បាន​ ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​គាំទ្រ​វិស័យ​សិល្បៈ​ចម្រៀង​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​សោកស្តាយ​ និង​អាណិត​អាសូរ។

កញ្ញា​ ​វង្ស សុជាតា​ ​ដែល​ជា​អ្នកគាំទ្រ​ម្នាក់​របស់​អ្នកនាង​ចន្ធី បាន​ប្រាប់​ ​VOA​ ​ថា​ ​អ្នក​នាង​កោត​សរសើរ​ ​គាំទ្រ​ទឹក​ដម​សំឡេង​របស់​គាត់​ រួម​ទាំង​អាណិត​អាសូរ​នូវ​ជីវិត​របស់អ្នកនាង​ចន្ធី ហើយ​មិន​មាន​អ្នកណា​អាច​ជំនួស​នាង​បាន​ឡើយ។

កញ្ញា វង្ស សុជាតា​ ​បាន​ប្រាប់​ ​VOA​ ​ថា៖​ «បង​យល់​ថា​ ប្រហែល​ជា​ពិបាក​រក​អ្នក​ដែល​ជំនួស​គាត់​ ហើយ​ពិបាក​រក​អ្នក​សិល្បករ​ដែល​គាត់​មាន​ទេព​កោសល្យ​ផ្នែក​ខាង​រ៉ក់ខេនរ៉ូល​ហ្នឹង​ណាស់​ ​ពីព្រោះ​នៅ​ក្រោយ​របបខ្មែរ​ក្រហម​មក​ អ្នក​ដែល​ច្រៀង​រ៉ក់ខេន​រ៉ូល​ ដូច​ជា​មាន​តែ​គាត់​ទេ ​ដូ​ចជា​អត់​មាន​ក្រុម​ណា​ដែល​ច្រៀង​រ៉ក់ខេន​រ៉ូល​ថ្មី​ហ្មង​ណា៎។​ អត់​មាន​ទេ ​មាន​តែក្រុម​គាត់​ហ្នឹង​ឯង»។​

អ្នកស្រី​ ​នូ វ៉ាន់សាន ​អតីត​អ្នកគាំទ្រ​ និង​ជាមិត្ត​ភក្តិម្នាក់​ ហើយដែលធ្លាប់​បាន​អញ្ជើញ​អ្នក​ស្រី​ចន្ធី​ និង​លោក​ Julien ​ឲ្យ​ទៅច្រៀង​នៅ​ក្នុង​ពិធី​មង្គលការ​របស់​ខ្លួន ​បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​ ​VOA​ ​ថា​នេះ​ជា​ការ​បាត់បង់ដ៏​ធំធេង​ ព្រោះ​អ្នកស្រី​បាន​បាត់បង់​មិត្ត​ភក្តិ​ ដែល​ជា​អ្នក​សិល្បៈ​ដ៏មាន​ទេព​កោសល្យ​ និង​បានខំ​ប្រឹង​ថែរក្សា​កេរ្តិ៍​ដំណែល​កាលពី​ទស​វត្សរ៍​១៩​៦០​ផង​ដែរ។

អ្នកស្រី​ ​វ៉ាន់សាន​ ​បាន​ប្រាប់​ ​VOA​ ​ថា៖​ «គាត់​មិនមែន​តែ​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​ទេ​ ​គាត់​ទៅ​ផ្សព្វផ្សាយ​សិល្បៈ​របស់​យើង​ដល់​ទៅ​ក្រៅ​ស្រុក​អី​ ហើយ​និយាយ​ទៅ​ សឹង​តែ​គ្រប់​ប្រទេស។ ​ហើយគាត់​បាន​ចេញ​ទៅ​អីចឹង​ណា៎។​ ​យើង​បាត់បង់ មួយ​យើង​បាត់​បង់​ធនធាន​ ​ដែលយើង​ចាត់​ទុក​ថា​ គាត់​ ​ជា​ធនធាន​ដែល​កម្រ​មួយ។ ​គាត់​មាន​ ទេពកោសល្យ​ មាន​អី អីចឹង​ទៅ​ណា៎»។​

​ក្នុង​បទ​សម្ភាសន៍​ជាមួយ VOA​ ​កាលពី​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៧​ អ្នកស្រី កាក់ ចន្ធី​ធ្លាប់​បាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ឲ្យ​តារា​ចម្រៀង​ប៉ប់ និង​រ៉ក់​វ័យ​ក្មេង​ដែល​កំពុង​ល្បី​ល្បាញ​ បន្ត​ស្រាវជ្រាវ​ និង​សិក្សា​អំពី​ការ​និពន្ធ​ចម្រៀង​របស់​កវី​ល្បីៗ​ កាល​ពី​ទសវត្សរ៍​១៩៦០​ ​ដែល​មាន​យុទ្ធសាស្ត្រ​ក្នុង​ការ​និពន្ធ​ចម្រៀង​ដែល​ពិរោះ​ ​នៅ​តែ​ពេញ​និយម​ ​និង​ស្តាប់​មិន​ចេះ​ជិន​ណាយ ​ទោះ​បី​ជា​ពេល​វេលា​កន្លង​យូរ​ប៉ុណ្ណា​ក៏​ដោយ៕



ប្រភព៖ វីអូអេខ្មែរ

តារា​ចម្រៀង​ Rock 'n' Roll ​ខ្មែរ​ដ៏​ល្បី​គឺ​អ្នកស្រី ​កាក់ ចន្ធី​ បន្សល់​ទុក​ស្នាដៃ​ជា​ច្រើន​ក្រោយ​ទទួល​មរណភាព-​The Cambodian ​Space ​Project

បទចម្រៀង​ទាំងនោះ​រួមមាន​បទចម្រៀង ​Rock'n'Roll​ របស់​ខ្មែរ ​កាលពី​ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ​១៩៦០​ និង​ចម្រៀង​បង្កើត​ថ្មីផ្ទាល់ខ្លួន ​ដូចជាបទ​ «ឆ្នាំអូន១៦‍» ​បទ​ «ផ្អែមណាស់​ស្នេហា‍» ​បទ ​«Whisky Cambodia»​ បទ​«ភ្លៀងធ្លាក់​មកហើយ»​ ឬ ​«Here Comes The Rain» ​និង ​បទ ​«មាន VISA អត់មានបាយ‍»​ ឬ «Have Visa, No Have Rice»​ ជាដើម។

វ៉ាស៊ីនតោន៖ អ្នកស្រី ​កាក់ ចន្ធី ​អាយុ​៣៨ឆ្នាំមានស្រុក​កំណើត​នៅខេត្ត​ព្រៃវែង​ជា​តារា​ចម្រៀង​ ដ៏ល្បី​នៃ​ក្រុម​តន្ត្រីរ៉ក់ ​ខ្មែរ-អូស្ត្រាលី ​The Cambodian ​Space ​Project ​បាន​ទទួល​មរណភាព​ក្នុង​ហេតុការណ៍​គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរ​មួយ​កាល​ពី​រំលង​អាធ្រាត្រ​ ឈាន​ចូល​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី ២០ ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ ២០១៨​ ក្នុងរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ។ ​

​មរណភាព​របស់​អ្នកស្រី​បានបន្សល់​នូវ​ភាព​អាឡោះ​អាល័យ​និង​សោក​ស្តាយ យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​ក្រុម​អ្នកសិល្បៈ​និង​រួម​ទាំង​ស្ថានទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ប្រចាំ​ប្រទេស កម្ពុជា​ផងដែរ។​ ទន្ទឹម​នឹង​ការ​ស្រណោះ​អាល័យ​នេះ​ មរណភាព​អ្នកស្រី​ក៏​បាន​បន្សល់​ទុក ផង​ដែរ​នូវកម្រង​បទចម្រៀង​ជា​ច្រើន​ដែល​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ​លើ ឆាក​អន្តរជាតិ។ ​បទចម្រៀង​ទាំងនោះ​រួមមាន​បទចម្រៀង ​Rock'n'Roll​ របស់​ខ្មែរ ​កាលពី​ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ​១៩៦០​ និង​ចម្រៀង​បង្កើត​ថ្មីផ្ទាល់ខ្លួន ​ដូចជាបទ​ «ឆ្នាំអូន១៦‍» ​បទ​ «ផ្អែមណាស់​ស្នេហា‍» ​បទ ​«Whisky Cambodia»​ បទ​«ភ្លៀងធ្លាក់​មកហើយ»​ ឬ ​«Here Comes The Rain» ​និង ​បទ ​«មាន VISA អត់មានបាយ‍»​ ឬ «Have Visa, No Have Rice»​ ជាដើម។

អ្នកស្រី ​កាក់ ចន្ធី ​ធ្លាប់បាន​ទទួលការ​គាំទ្រ​ក្នុងពេល​សម្តែង​នៅ​ប្រទេស​បារាំង សហរដ្ឋ​អាមេរិក​និង​ប្រទេស​មួយចំនួន​ទៀត​ នៅក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​ក្នុង​សាល​មហោស្រព​សិល្បៈ​វប្បធម៌ ​The Kennedy Center​ កាលពី ​ខែ​កញ្ញា​ ឆ្នាំ២០១៧​ ការសម្តែង​របស់​អ្នកស្រី​និងក្រុម​តន្ត្រី​រ៉ក់ ​ខ្មែរ-អូស្ត្រាលី​ The Cambodian ​Space​ Project ​ទទួល​បាន​ការ​ពេញ​ចិត្ត ​និង​ការ​គាំទ្រ​ពី​អ្នក​ទស្សនា​រាប់រយ​នាក់​ដែល​ចូលរួម​ទស្សនា​ពេញ​សាល​មហោស្រព​នោះ៕


រូបឯកសារ៖ អ្នកស្រី ​កាក់ ចន្ធី​ ដែល​ជា​អ្នក​ចម្រៀង​ជនជាតិ​ខ្មែរ​ប្រចាំ​ក្រុមតន្ត្រី​រ៉ក់ខេនរ៉ូល The Cambodian Space Project ​សម្តែង​នៅសាល​មហោ​ស្រព​សិល្បៈ​វប្បធម៌ ​The Kennedy ​Center​ ក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។ (រូបថតដោយ the Kennedy Center)










ប្រភព៖ វីអូអេខ្មែរ

วันอาทิตย์ที่ 15 เมษายน พ.ศ. 2561

អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ប្ដេជ្ញា​ថា​នឹង​ចូលរួម​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខាង​មុខ​ឲ្យ​បាន -CNRP vow to join election 2018

លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​ចលនា​សង្គ្រោះជាតិ កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​១៤ មេសា ប្ដេជ្ញា​ថា គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​នឹង​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​បាន ពីព្រោះ​ថា របប​លោក ហ៊ុន សែន មិន​អាច​បោះឆ្នោត​ដែល​គ្មាន​ដៃគូ ប្រហាក់ប្រហែល​ចូលរួម​ប្រកួត​បានទេ ដោយសារ​សហគមន៍ អន្តរជាតិ កំពុងតែ ឃ្លាំមើល​ការអនុវត្ត​របស់​លោក ហ៊ុន សែន បើ​មិន​ដូច្នោះ​ទេ ប្រទេស​ម្ចាស់​ជំនួយ សហភាព​អឺរ៉ុប និង​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​បិទ​ការ​លើកលែង​ពន្ធ​ផលិតផល​របស់​កម្ពុជា ជា​មិនខាន។


លោក សម រង្ស៊ី មាន​ប្រសាសន៍​ទៅកាន់​អ្នកគាំទ្រ​នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន​ថា របប​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំ​ប្រទេស​បច្ចុប្បន្ន​នេះ មិន​ខុស​ពី របប ប៉ុល ពត នោះ​ទេ តែ​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី លោក សម រង្ស៊ី មាន​ជំនឿ​ថា កម្ពុជា​នឹង​មាន​ដំណោះស្រាយ នយោបាយ​ក្នុង​ពេល​ឆាប់ៗ​នេះ ព្រោះថា របប​លោក ហ៊ុន សែន មិន​អាច​នៅ​ឯកោ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​តែឯង​បាន​ទេ ព្រោះ​ថា​កម្ពុជា​ត្រូវការ​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ទៀត​ជា​មិត្ត ពិសេស​កម្ពុជា នៅតែ​ពឹង​លើ​ជំនួយ និង​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ ដើម្បី​ដកដង្ហើម​សេដ្ឋកិច្ច​បាន។


លោក សម រង្ស៊ី បន្ថែម​ថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែ​ធ្វើ​នយោបាយ ប្រជាភិថុតិ លើ​យុវជន និង​កម្មករ​រោងចក្រ ដែល​លោក ដឹកនាំ​មិនល្អ ធ្វើ​ឲ្យ​រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន បង្ខំចិត្ត​បិទទ្វារ ហើយ​លោក ហ៊ុន សែន ចេញមុខ​ផ្ដល់​លុយ​ឲ្យ​កម្មករ​ម្នាក់​បន្តិចបន្តួច​នោះ មិន​អាច​ធានា និរន្តរភាព សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​កម្មករ​បាន​យូរ​អង្វែង​ឡើយ៕



ប្រភព៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

วันศุกร์ที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2561

ហិហិ សិល្បៈ វប្បធម៌ខ្មែរ កំពុងតែសាបព្រោះបណ្ដុះចង្វាក់បែកស្លុយនឹងឆ្កែកើន​ឡើង ក្នុងយុគតេជោរឆ្កែឡើងដៃប្លន់អំណាចគ្រប់គ្រងខេមររដ្ឋ ខណៈអ្នកជំនាញខាងអភិរក្ស សិល្បៈ វប្បធម៌ខ្មែរ ​បារម្ភ​ពី​ការ​ផលិត​បទបែក​ស្លុយ​នេះ !​

អ្នកជំនាញខាងអភិរក្ស សិល្បៈ វប្បធម៌ខ្មែរ ​ បារម្ភ​ពី​ការ​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​ញាក់​កន្ត្រាក់​អារម្មណ៍ ដែល​គេ​និយម​ហៅ​ថា ចង្វាក់​បែក​ស្លុយ​នោះ កើន​ឡើង​ក្នុង​ឱកាស​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី​ប្រពៃណី​ជាតិ ប៉ុន្តែ​ការ​លេង​ល្បែង​របាំ​ប្រពៃណី និង​ការ​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​បែប​ប្រជាប្រិយ ត្រូវ​បាន​គេ​សង្កេត​ឃើញ​ថា មាន​ការ​ធ្លាក់​ចុះ និង​មិន​សូវ​ជា​ទី​ចាប់​អារម្មរណ៍​របស់​មនុស្ស​សម័យ​ថ្មី​មួយ​ចំនួន​ឡើយ។ អ្នក​ជំនាញ​យល់​ថា​បញ្ហា​នេះ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​អត្តសញ្ញាណ​ប្រពៃណី ទំនៀម​ទម្លាប់ នៃ​ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ខ្មែរ និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ រួមទាំង​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​យុវជន​ស្រករ​ក្រោយ បាត់បង់​នៅ​មនសិការ​ចំពោះ​ជាតិ​ខ្លួន​ជា​ដើម។

នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ល្បែង​ចោល​ឈូង បោះ​អង្គុញ លាក់​កន្សែង វាយ​ក្អម និង​ល្បែង​ជា​ច្រើន​ប្រភេទ​ទៀត អម​ដោយ​បទ​ចម្រៀង​ប្រជាប្រិយ​ផ្តោះផ្តង​ក្នុង​សម្លៀក​បំពាក់​ប្រពៃណីជាតិ ដែល​ជា​អត្តសញ្ញាណ​នៃ​ពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំ​ខ្មែរ ហាក់​ដូច​ជា​កាន់​តែរ​សាត់​ឆ្ងាយ​បន្តិច​ម្តងៗ ពី​ក្រសែ​ភ្នែក​និង​អារម្មណ៍​របស់​យុវវ័យ​សម័យ​ថ្មី។

ទាក់ទង​បញ្ហា​នេះ ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ខេត្ត​ស្វាយរៀង ឈ្មោះ ស៊ុន មករា លើក​ឡើង​ថា ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ «ច» ២០១៨ នេះ ហាក់​ដូច​ជា​សោះកក្រោះ​សម្រាប់​លោក ព្រោះ​លោក​ឃើញ​ថា ទី​ណា​ក៏​ដោយ ក៏​ឮ​តែ​បទ​ចម្រៀង​បែក​ស្លុយ ខុស​ឆ្ងាយ​ពី​បណ្តា​ឆ្នាំ​មុនៗ។

លោក ស៊ុន មករា បន្ត​ថា នៅ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មុន ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ តែងតែ​មាន​អារម្មណ៍​រំភើប សប្បាយ​រីករាយ នៅ​ពេល​ឮ​បទ​ចម្រៀង​ប្រជាប្រិយ ដូចជា​រាំវង់ សារ៉ាវ៉ាន់ តាលុង និង​ចង្វាក់​កន្ទ្រឹម ជា​ដើម ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាក់​តាម​ធុងប៉ាស់​នៅ​តាម​វត្ត ឬ​ភូមិ និង​ស្រុក​នានា សម្រាប់​អប់អរ​ពិធី​បុណ្យ ចូល​ឆ្នាំ​ខ្មែរ​ម្តងៗ។

ពលរដ្ឋ​ដទៃ​ទៀត ក៏​រិះគន់​ដែរ​ថា របប​លោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃ​មិន​សូវ​ចាប់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការ​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​សិល្បៈ​ ដែល​ជា​ខឿន​វប្បធម៌​ជាតិ​ប៉ុន្មាន​នោះ​ទេ។ ម្យ៉ាង​ទៀត ការ​ដែល​ផលិតកម្ម​ធំៗ នាំ​គ្នា​ប្រកួត​ប្រជែង​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​បែក​ស្លុយ ក្នុង​ឱកាស​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​នេះ ក៏​ព្រោះ​តែ​ពួក​គេ ធ្លាប់​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ និង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពី​របប​លោក ហ៊ុន សែន។ ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៧ លោក ហ៊ុន សែន និង​ភរិយា​របស់​លោក បាន​យក​បទ​រាំ​ញី​កែង​ជើង បទ​រាំ​អញ្ចេកៗ និង​បទ​ឆ្កែ​រត់​បុក​ប៉ោត ដើរ​រាំ​គ្រប់​ទី​កន្លែង សូម្បី​តែ​នៅ​ក្នុង​ពិធី​អង្គរ​សង្ក្រាន្ត​នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប​ក្តី។ រីឯ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូន​ប្រុស​ច្បង​លោក ហ៊ុន សែន បាន​យក​បទ​រាំ​ញី​កែង​ជើង​ទៅ​រាំ​នៅ​ប្រទេស​កាណាដា​ដែរ ខណៈ​ដែល​គណៈប្រតិភូ​ក្រសួង​ការពារ​ជាតិ​ដឹក​នាំ​ដោយ​លោក ទៀ បាញ់ បាន​នាំ​គ្នា​រាំ​បទ​ញី​កែង​ជើង​នៅ​ប្រទេស​រុស្សី។


តារាចម្រៀង អ្នកនាង​ ខាត់ សុឃីម មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​បែប​កន្ទ្រឹម និង​បែប​ប្រជាប្រិយ គឺ​មាន​ចំនួន​តិចតូច​បំផុត បើ​ប្រៀបធៀប​ជា​មួយ​បទ​ញាក់​នៅ​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​នេះ។ អ្នកនាង​សម្តែង​ការ​សោក​ស្តាយ និង​ព្រួយ​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​វប្បធម៌​ប្រពៃណី​ខ្មែរ​កំពុង​បាត់​បង់​បន្តិច​ម្តងៗ។ តាម​ចម្រៀង​ពហុ​ជំនាញ​រូប​នេះ​បន្ត​ទៀត​ថា សព្វថ្ងៃ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ភាគ​ច្រើន នៅ​តែ​គាំទ្រ​បទ​ចម្រៀង​បែប​ប្រជាប្រិយ​ខ្មែរ​ដដែល ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​ខាង​ផលិតកម្ម និង​អ្នក​ចម្រៀង ចេះ​តែ​នាំ​គ្នា​ផលិត និង​ច្រៀង​បទ​ញាក់ៗ ទៅ​វិញ។

នៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនេះ អ្នកនាង ខាត់ សុឃីម បាន​ផលិត​បទ​ចម្រៀង​បែប​ប្រជាប្រិយ​ចំនួន ៧​បទ។ ក្នុង​ចំណោម​នោះ មាន​បទ​មួយ​មាន​ចំណង​ជើង​ថា «ពុក​វា​មើល​កូន អូន​ឡើង​រាំ'» បាន​​ទទួល​​ការ​​ពេញ​និយម​យ៉ាង​ខ្លាំង​​​ពី​​ពលរដ្ឋ​​ខ្មែរ។


កាលពីមុនពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ​ខ្មែរ អ្នក​នាង ខាត់ សុឃីម ក៏​បាន​ចេញ​បទ​ចម្រៀង​មួយ​បទ​ទៀត​ដែរ ដែល​ជា​ភ្លេង បុរាណ​មាន​ចំណង​ជើង​ថា «រងា»។

បទមួយនេះបង្ហាញអំពីការស្តាយស្រណោះ នូវ​បទ​ភ្លេង​បុរាណ​ខ្មែរ ដែល​ ត្រូវ​បាន​គេ​ទុក​ចោល មិន​សូវ​មាន​ការ​គាំទ្រ​ដូច​បទ​បរទេស ជា​ពិសេស គឺ​ក្មេង​សម័យ​ថ្មី​តែ​ម្ដង ដែល​ចូល​ចិត្ត​ច្រៀង​តែ​បទ​បែក​ស្លុយ។

អ្នកនាង ខាត់ សុឃីម ឲ្យដឹងដែរថា អ្នកនាង​នឹង​ខិតខំ​បន្ត​ធ្វើ​បទ​ចម្រៀង​បែប​ប្រពៃណី ជាមួយ​នឹង​ការ​តុបតែង​ខ្លួន​ក្នុង​ឈុតហូល ផាមួង ដើម្បី​លើក​ស្ទួយ​វប្បធម៌​ខ្មែរ និង​នាំ​អារម្មរណ៍​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ឲ្យ​សប្បាយ​រីករាយ​ក្នុង​ពិធី​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ជាតិ។

បទចម្រៀងចង្វាក់ញាក់ៗ ដែល​លេច​ធ្លោ មាន​ទាំង​ការ​គាំទ្រ និង​មាន​ការ​រិះគន់​ក៏​ខ្លាំង​ដែរ​នោះ មាន​ដូច​ជា​បទ«បីឆ្កែចូលរាំ បទដឹកឆ្កែទៅលេងស្រុក បទមាន់ស្រែ ​ បទស្រលាញ់អូនស្លៀកខោរហែក បទហាមលេងជេម៉ែ មាន់ស្រែ បន្លែស្រស និងបទរាំស្កុប ជាដើម…។

បទ​ទាំង​នេះ ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ហាម​មិន​ឲ្យ​ចាក់​ផ្សាយ​តាម​រលក​ធាតុអាកាស​វិទ្យុ និង​ ទូរទស្សន៍​ឡើយ។

អ្នក​នាំ​ពាក្យ​​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ លោក ថៃ នរៈសត្យា មាន​ប្រសាសន៍​ថា បទ​ចម្រៀង ដែល​បណ្តា​ផលិតកម្ម​បាន​តាក់តែង និង​ផលិត​នោះ គឺ​ជា​ការ​ឆ្នៃ​ប្រឌិត និង​ជា​ការ​តម្រូវ​ទៅ​លើ​ទីផ្សារ ហើយ​គ្មាន​ចេតនា​ជាន់​ឈ្លី​វប្បធម៌ និង​ចង់​ឲ្យ​គេ​ស្អប់ ឬ​រិះគន់​នោះ​ទេ។ លោក​បន្ថែម​ថា ផលិតកម្ម​ទាំង​អស់ ក៏​មិន​បាន​ផលិត​សុទ្ធតែ​បទ​បែក​ស្លុយ​នោះ​ដែរ ពោល​គឺ​មាន​ទាំង​បទ​រាំវង់ រាំ​ក្បាច់ និង​ចង្វាក់​កន្ទ្រឹម​ទៀត​ផង។ ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ លោក​ប្រតិកម្ម​ថា អ្នក​រិះគន់​បទ​ចម្រៀង​ញាក់​មួយ​ចំនួន ចេះ​តែ​រិះគន់​តាម​គ្នា​ប៉ុណ្ណោះ មិន​បាន​យល់​ដឹង​ស៊ី​ជម្រៅ​លើ​អត្ថន័យ​នៃ​បទ​ចម្រៀង​នោះ​ឡើយ។


ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះ ព្រះចៅ​អធិការ​វត្ត​ប្រាសាទ​ស្រះ​កណ្តាល ហៅ​វត្តខ្ចាស់ ខេត្ត​បន្ទាយមាន ជ័យ ព្រះតេជ​ព្រះគុណ ចាន់ សុជន មាន​ថេរៈដីកា​ថា ការ​ផលិត​បទ​ចម្រៀង ដែល​គ្រាន់​តែ​តម្រូវ​ទៅ​លើ​ទីផ្សារ​នោះ មិន​គួរ​ភ្លេច​ខ្លួន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​តម្លៃ​វប្បធម៌​ជាតិ​នោះ​ទេ។ ព្រះតេជគុណ​បន្ត​ថា ជាការ​ពិត​ណាស់ វប្បធម៌ ប្រពៃណី និង​ទំនៀម​ទម្លាប់ គឺ​ជា​អត្តសញ្ញាណ​របស់​ជាតិ​សាសន៍​នីមួយៗ។ សម្រាប់​ជាតិ​សាសន៍​ខ្មែរ ល្បែង របាំ​ប្រជាប្រិយ បទ​ចម្រៀង និង​សម្លៀក​បំពាក់​ប្រពៃណី​សម្រាប់​បុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី ​គឺ​ជា​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​ដ៏​មាន​តម្លៃ​ ដែល​ដូនតា​ខ្មែរ​បាន​បន្សល់​ទុក​ឲ្យ​កូនចៅ​ជំនាន់​ក្រោយ។ សម្បត្តិ​វប្បធម៌​ទាំង​នោះ ​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​អភិរក្ស​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស​ បើ​ទោះ​ជា​មនុស្ស​ចាំបាច់​ត្រូវ​ការ​ភាព​ទំនើប​ក៏​ដោយ។

លើស​ពី​នេះ​ទៀត ព្រះតេជគុណ ចាន់ សុជន ផ្តល់​មតិ​ថា អ្នក​ដឹក​នាំ​ប្រទេស ឬ​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ គួរ​តែ​យក​មតិ​រិះគន់​របស់​មហាជន​មក​ពិនិត្យ​មើល ហើយ​កែ​តម្រូវ​ឡើង​វិញ ដើម្បី​ជៀសវាង​ផល​វិបាក​នានា ដែល​អាច​កើត​ឡើង​នា​ពេល​អនាគត។

អ្នកនាង​ ខាត់ សុឃីម អំពាវនាវឲ្យ​​យុវជន​​ខ្មែរ​​ជំនាន់​​ក្រោយ​ភ្ញាក់​ស្មារតី​​ស្គាល់​​តម្លៃ​​សម្បត្តិ​វប្ប​ធម៌​​ជាតិ ​ហើយ​​ចេះ​​ស្រឡាញ់​​ និង​​ថែរក្សា​​កេរ្តិ៍​ដំណែល​​ដូនតា​​របស់​ខ្លួន​ ព្រោះ​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ស្ទើរ​តែ​​គ្រប់​គ្នា តែងតែ​ទន្ទេញ​រត់​មាត់​ថា វប្បធម៌​រលត់​ជាតិ​រលាយ វប្បធម៌​ពណ្ណារាយ​ជា​តិថ្កើង​ថ្កាន៕

បាទ! លោកអ្នកនាងជាទីមេត្រី! ខ្ញុំបាទ​សូម​ប្រសិទ្ធិពរ​ជ័យ ជូន​លោក​អ្នកនាង ព្រមទាំង​ប្រជាជាតិ​ខ្មែរ​ទាំង​មូល ​សូម​ឲ្យ​ឆ្នាំ​ថ្មី​នេះ​ពាំ​នាំ​មក​ជូន​លោក​អ្នក​នូវ​សុខ​សន្តិភាព សុភមង្គល​ សុខភាព​ល្អ និង​ភាព​រុងរឿង​ត​រៀង​ទៅ! ៕

ប្រភព៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

วันพฤหัสบดีที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2561

ក្ដៅៗហុយៗ៖ មេធាវី​របស់​កាសែត​ខេមបូឌាដេលី​ស្នើ​ឲ្យ​តុលាការ​កោះហៅ​សារ​ព័ត៌មាន Fresh News

សវនាការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១២ ខែ​មេសា​នេះ ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សំណុំរឿង​បរិហារកេរ្តិ៍ ដែល​ខាង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ​របស់​របប​លោក ហ៊ុន សែន ប្ដឹង​ម្ចាស់​សារព័ត៌មាន ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) ត្រូវ​លើក​ពេល​ជាថ្មី​ម្ដង​ទៀត ដោយ​គ្មាន​កាលកំណត់ ក្រោយ​មេធាវី​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​កាសែត​ខេមបូឌា ដេលី ស្នើ​ឲ្យ​កោះហៅ​ប្រព័ន្ធ​ឃោសនា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ឈ្មោះ​ហ្វ្រេសញូវ (Fresh News) មក​បំភ្លឺ​ក្នុង​រឿង​នេះ។ ប្រព័ន្ធ​ឃោសនា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ឈ្មោះ ហ្វ្រេសញូវ នេះ ត្រូវ​បាន​អង្គការ​អ្នកកាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន​អន្តរជាតិ កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៧ ឲ្យ​ឈ្មោះថា ជា​រោងចក្រ​ផលិត​ព័ត៌មាន​ក្លែងក្លាយ ដ៏​ធំ​ជាងគេ​មួយ ក្នុងចំណោម​រោងចក្រ​ផលិត​ព័ត៌មាន​ក្លែងក្លាយ​ឯទៀត នៅ​កម្ពុជា។


មេធាវី​មួយ​រូប​ក្នុង​ចំណោម​មេធាវី​ពីរ​រូប ដែល​ការពារ​សិទ្ធិ​ឲ្យ​ម្ចាស់​ខេមបូឌា ដេលី លោក សេក សោភ័ណ ប្រាប់​អាស៊ីសេរី កាលពី​ថ្ងៃទី​១២ ខែ​មេសា ថា ចៅក្រម​ជំនុំជម្រះ ត្រូវ​ការ​ពេលវេលា​បន្ថែម ដើម្បី​ពិភាក្សា​ទៅ​នឹង​សំណើ សុំ​កោះហៅ​កាសែត ហ្វ្រេសញូវ នេះ។

ឯកសារ​របស់​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ ដែល​អះអាង​ថា កាសែត ខេមបូឌា ដេលី ជំពាក់​ពន្ធ​រដ្ឋ​រហូត​ដល់ ៦.៣ លាន​ដុល្លារ ត្រូវ​បាន​កាសែត ហ្វ្រេសញូវ នេះ យក​មក​ចុះផ្សាយ នៅ​ថ្ងៃទី៤ ខែ​សីហា ឆ្នាំ ២០១៧ ហើយ​បាន​អះអាង​ថា បាន​មក​ពី​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ។


ការ​លើកឡើង​បែបនេះ ត្រូវ​បាន​លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ បដិសេធ​ភ្លាមៗ នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នោះ ដោយ​លោក​អះអាង​ថា មាន​ជនខិលខូច​លួច​ប្រើ​គណនី​ទំព័រ​ហ្វ៊េសបុក​របស់​លោក ដើម្បី​បញ្ចេញ​ឯកសារ​សម្ងាត់​របស់​អគ្គ​នាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ ដែល​កាសែត ហ្វ្រេសញូវ យក​ទៅ​ផ្សាយ​បន្ត​នេះ។ លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ នៅ​ពេល​នោះ បាន​បញ្ជាក់​ថា រាល់​ការ​ចុះផ្សាយ​នៅ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​លោក​នោះ គឺ​លោក​មិន​ទទួលខុសត្រូវ​នោះ​ឡើយ។

ទោះជា​យ៉ាង​នេះ​ក្តី រោងចក្រ​ផលិត​ព័ត៌មាន​ក្លែងក្លាយ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ឈ្មោះ ហ្វ្រេសញូវ នេះ នៅតែ​បន្ត​ចុះផ្សាយ​អត្ថបទ​បែក​ធ្លាយ​នោះ​ដដែល។


ចំណែក​ឯ​ម្ចាស់​សារព័ត៌មាន ខេមបូឌា ដេលី អ្នកស្រី ដេប្រា គ្រីស័រស្ទាល (Deborah Krisher-Steele) ក៏​ជំទាស់​ទៅ​នឹង​ការ​យក​ព័ត៌មាន​សម្ងាត់ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​រឿងរ៉ាវ​ឯកជន អំពី​ពន្ធដារ​របស់​សារព័ត៌មាន​អ្នកស្រី ទៅ​ចុះផ្សាយ​ជា​សាធារណៈ ទាំង​ម្ចាស់​ខ្លួន មិន​អនុញ្ញាត និង​មិន​ដឹង​មុន​យ៉ាង​ដូច្នេះ​នោះ​ដែរ។ នៅ​ចុងខែ​សីហា ឆ្នាំ​២០១៧ អ្នកស្រី បាន​ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ដោយ​ចង្អុល​ឲ្យ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ ទទួលខុសត្រូវ ចំពោះ​ការ​បែក​ធ្លាយ​ឯកសារ​សម្ងាត់​នេះ។ អ្នកស្រី​ចាត់​ទុក​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​បែក​ធ្លាយ​ឯកសារ​ផ្ទៃក្នុង​បែបនេះ គឺជា​ចេតនា​នយោបាយ ដើម្បី​ជា​លេស​ក្នុង​ការ​បិទ​សារព័ត៌មាន​របស់​អ្នកស្រី។

ការ​ថ្លែង​បែប​នេះ ត្រូវ​បាន​ខាង​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ ប្ដឹង​អ្នកស្រី ដេប្រា គ្រីស័រស្ទាល ពី​បទ​បរិហារកេរ្តិ៍។

មួយ​ខែ​ក្រោយ​ការ​លេច​ធ្លាយ​ព័ត៌មាន អំពី​ការចោទប្រកាន់ ជុំវិញ​ការ​ជំពាក់​ពន្ធ​រដ្ឋ​នេះ កាសែត ឌឹ ខេ​មបូឌា ដេលី ដែល​ជា​សារព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ ហ៊ាន​ផ្សាយ​រិះគន់​ចំៗ អំពី​ភាព​អសកម្ម​របស់​របប​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​បង្ខំចិត្ត​ឈប់​ដំណើរការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៤ កញ្ញា ឆ្នាំ​២០១៧ បន្ទាប់ពី​ខ្លួន​បាន​បើក​ដំណើរការ​ចំនួន ២៤​ឆ្នាំ និង​១៥​ថ្ងៃ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​រួចមក។


អង្គការ​អ្នកកាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន អះអាង​ថា រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា របស់​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ប្រើប្រាស់​មធ្យោបាយ​គ្រប់បែប​យ៉ាង ដូចជា​ការ​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា ការ​បំភិតបំភ័យ និង​ការ​បិទ​ស្ថាប័ន​ព័ត៌មាន ក្នុង​គោលដៅ​បំបិទ​សំឡេង​រិះគន់ ដើម្បី​ធានា​ថា ខ្លួន​នឹង​ឈ្នះ​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ នៅ​ឆ្នាំ​កក្កដា ២០១៨ ខាងមុខ។

សំណុំ​រឿង​នេះ ត្រូវ​បាន​លើក​ពេល​ម្ដង​រួច​មក​ហើយ កាលពី​ថ្ងៃទី២២ ខែ​មីនា កន្លង​ទៅ​នេះ។

ជាទូទៅ រឿង​ក្តី​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ នឹង​ករណី​ដែល​មជ្ឈដ្ឋាន​ទូទៅ ចាត់ទុកថា ជា​រឿង​នយោបាយ​បែបនេះ ភាគី​ក្នុង​រឿង​ក្តី ដែល​រង​បណ្ដឹង​ចោទប្រកាន់​ពី​អ្នក​កាន់​អំណាច ឬ​អាជ្ញាធរ ដូច​ក្នុង​ករណី​កាសែត ខេមបូឌា ដេលី នេះ​ជាដើម ច្រើនតែ​ចាញ់​ក្តី៕

ប្រភព៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី
អាសន្នធំហើយ កម្ពុជានឹងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរបំផុត!៖  ធនាគារ​ពិភពលោក ​ព្រមាន​ពី​ហានិភ័យ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ដោយសារ​អស្ថិរភាព​នយោបាយ ! - World bank warn Cambodia economic

អាសន្នធំហើយ កម្ពុជានឹងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរបំផុត!៖  ធនាគារ​ពិភពលោក ​ព្រមាន​ពី​ហានិភ័យ​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ដោយសារ​អស្ថិរភាព​នយោបាយ ! 

ធនាគារ​ពិភពលោក ព្រមាន​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​ចំនួន ៣ ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ហានិភ័យ​ដល់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨​នេះ។ របាយការណ៍​ចុងក្រោយ​អំពី​បច្ចុប្បន្នភាព​សេដ្ឋកិច្ច​តំបន់​អាស៊ី​បូព៌ា និង​ប៉ាស៊ីហ្វិក របស់​ធនាគារ​ពិភពលោក ដែល​មាន​ចំណងជើង​ថា «​បង្កើន​សក្ដានុពល​» (Enhancing Potential) បង្ហាញ​ថា បញ្ហា​ប្រឈម​ទាំង​៣ របស់​កម្ពុជា​រួមមាន ភាព​មិន​ប្រាកដ​ប្រជា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៨ ខាងមុខ ការ​ធ្លាក់​ចុះ​សមត្ថភាព​ប្រកួតប្រជែង​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស និង​ការ​អូស​បន្លាយ​ការ​រីក​លូតលាស់​វិស័យ​សំណង់។


របាយការណ៍​របស់​ធនាគារ​ពិភពលោក ក៏​លើកឡើង​ដែរ​ថា ទស្សនវិស័យ​អំពី​កំណើន​ការងារ ហាក់​មិន​សូវ​មាន​ភាព​ប្រាកដ​ប្រជា​ឡើយ។ ម្យ៉ាងទៀត ដោយសារតែ​មានការ​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស​នៃ​ប្រាក់​ឈ្នួល​គោលការណ៍​នេះ បាន​បណ្ដាល​ឲ្យ​សមត្ថភាព​ប្រកួតប្រជែង​ក្រៅ​ប្រទេស​របស់​កម្ពុជា ដែល​ពឹងផ្អែក​ជា​ចម្បង​លើ​កម្លាំង​ពលកម្ម​តម្លៃ​ថោក ត្រូវ​ធ្លាក់​ចុះ។


យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍​ទស្សន៍ទាយ​ថា សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា ត្រូវ​រំពឹង​ថា​នឹង​សម្រេច​បាន​កំណើន ៦.៩​ភាគរយ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨​នេះ ខណៈ​ទិន្នន័យ​បឋម​នៃ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៧ មាន​ត្រឹម ៦.៨​ភាគរយ។ កំណើន​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨​នេះ គឺ​ដោយសារតែ​មានការ​កើន​ឡើង​លើ​ការ​ចំណាយ​របស់​របប​លោក ហ៊ុន សែន និង​ស្ថានភាព​សាកល​មាន​អំណោយផល រួមមាន តម្រូវការ​ខ្លាំង​ពី​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​ជឿនលឿន។ សម្រាប់​រយៈពេល​មធ្យម​របាយការណ៍​បញ្ជាក់​ថា លំហូរ​នៃ​វិនិយោគទុន​បរទេស​ដោយ​ផ្ទាល់ និង​វិនិយោគ​សាធារណៈ​លើ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ នឹង​ជួយ​លើកកម្ពស់​ទិន្នផល​សេដ្ឋកិច្ច ដោយ​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​កំណើន​តម្រូវ​ការ​សរុប និង​ពង្រីក​សមត្ថភាព​ផលិតកម្ម៕


លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) និង​លោក សម រង្ស៊ី អតីត​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ។ Photo: RFA 






ប្រភព៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

សយ សុភាព ពាលខ្លៅរឿងការទូត នៅតែមិនរៀងចាល ប្រើសំដីអសុរោះគូថវាទ វាយប្រហារលោក លោក សម រង្ស៊ី រឿងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន !

គិតទៅលោក សយ សុភាព នៅតែមិនរៀងចាល។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ គាត់ហ៊ានស្បថថាបើលោក សម រង្សុី បានចូលស្រុកខ្មែរវិញ គាត់នឹងកោសក់ ទីបំផុតលោក សម រង្សុី បានចូលស្រុកវិញ តែគាត់ធ្វើព្រងើយទាំងគ្មានក្តីអៀនខ្មាស់។ ក្នុងអត្ថបទកាសែតរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី ១០ មេសា ២០១៨នេះ ក្នុងខណៈពេលលោក សម រង្សុី ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន លោក សយ សុភាព បានហៅលោក សម រង្សុី ពេញៗមាត់ថា ទណ្ឌិត ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅជប៉ុន។

គាត់គ្មានក្តីអៀនខ្មាស់ទាល់តែសោះ ហើយបែបគិតថាពលរដ្ឋខ្មែរល្ងង់ខ្លៅដូចគាត់ ជាពិសេសប្រទេសជប៉ុនពិតជាអត់ចេះពិធីការទូតអ្វីបន្តិចទាល់តែសោះ ដែលអនុញ្ញាតអោយទណ្ឌិតមានទោសរាប់មិនអស់ដូចលោក សម រង្សុី ទៅចូលក្នុងប្រទេសរបស់គេ។


ប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណាដែរ គេមិនអនុញ្ញាតអោយអ្នកមានទោសពិតប្រាកដចូលទឹកដីគេទេ ហើយម្យ៉ាងទៀត លោក ហ៊ុន សែន ដាក់ទោសលោក សម រង្សុី រាប់មិនអស់ទេ តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ម៉ោងនេះ លោក ហ៊ុន សែន មិនដែលហ៊ានទៅពឹងពាក់ប៉ូលីសអន្តរជាតិអោយចាប់លោក សម រង្សុី បញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញសោះ មានតែគិតចង់ចំណាយលុយដែលជាបំណុលគេ ប្រើចារកម្មរបស់ខ្លួន ទៅតាមចាប់លោក សម រង្សុី។ បើលោក សយ សុភាព ពិតជាមានសតិគ្រប់គ្រាន់មែន គាត់អាចយល់រឿងនេះច្បាស់ណាស់។ (Khmer Leaking News)


គូសបញ្ជាក់៖ លោក សម រង្សី ទៅ​ជប៉ុន​ដើម្បី​ឲ្យ​ជប៉ុន​ជួយ​អន្តរាគមន៍​រក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​ខ្មែរ

លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំ​ចលនា​សង្គ្រោះ​ជាតិ បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ដល់​ប្រទេស​ជប៉ុន កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែ​មេសា ដើម្បី​ឲ្យ​ស្វែងរក​អន្តរាគមន៍​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន ក្នុង​ការ​រក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​ស្រប​ពេល​ការបោះឆ្នោត​កៀក​ជិត​មកដល់​ហើយ។ ប្រទេស​ជប៉ុន កាលពី​ចុង​សប្ដាហ៍​មុន​បាន​បញ្ជាក់​ជំហរ​ច្បាស់លាស់​របស់​ខ្លួន ចង់​ឲ្យ​របប​លោក ហ៊ុន សែន រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខាងមុខ ឲ្យ​មានការ​ចូលរួម​ពី​គ្រប់​ភាគី។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេស​ជប៉ុន ធ្លាប់​មាន​ប្រវត្តិ​ជួយ​អន្តរាគមន៍ រក​ដំណោះស្រាយ​បញ្ចប់​វិបត្តិ​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា ដោយ​ជោគជ័យ​រួចមក​ហើយ។

លោក សម រង្ស៊ី បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ថា ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក ជាមួយ​នឹង​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដទៃ​ទៀត រួមមាន​អ្នកស្រី ជូឡុង សូមូរ៉ា និង​អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ផង គឺ​ដើម្បី​ជា​ឱកាស​បាន​ជម្រាប​មន្ត្រី​ជប៉ុន ដោយ​ផ្ទាល់​អំពី​ការពិត នៃ​ស្ថានការណ៍​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា។ លោក សម រង្ស៊ី សង្ឃឹម​ថា ប្រទេស​ជប៉ុន នឹង​អាច​ជួយ​ស្តារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ ក្រោយ​របប​លោក ហ៊ុន សែន បាន​បំផ្លាញ​ចោល​អស់ បន្ទាប់​ពី​ចាប់​ឃុំ​ខ្លួន និង​ចោទ​ប្រកាន់​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា រម្លាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ បណ្ដេញ​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​បិទ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ​នៅ​កម្ពុជា។ លោក សម រង្ស៊ី សង្ឃឹម ថា​ប្រទេស​ជប៉ុន នឹង​អាច​ជួយ​រក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​បាន ដោយសារ​ជប៉ុន​ជា​ប្រទេស​ផ្ដល់​ជំនួយ​ធំ​ដល់​កម្ពុជា និង​មាន​ឥទ្ធិពល​ក្នុង​ការ​រក​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ​ខ្មែរ​នា​ពេល​កន្លងមក ដូចជា កាលពី​ជាង ២០​ឆ្នាំមុន ក្រោយ​រដ្ឋប្រហារ​យោធា នៅ​កណ្ដាល​ក្រុងភ្នំពេញ ប្រទេស​ជប៉ុន ក៏បាន​ជួយ​រក​ដំណោះស្រាយ ឲ្យ​អ្នកនយោបាយ​ខ្មែរ​ដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេស​ជប៉ុន ជា​ប្រទេស​ចាស់ទុំ​ខាង​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ជា​ប្រទេស​គំរូ​មួយ នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី។

ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក សម រង្ស៊ី ទៅ​ជប៉ុន​នៅ​ពេល​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ពីរ​ថ្ងៃ ក្រោយ​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​ជប៉ុន​លោក តារ៉ូ កូណូ (Taro Kono) ទើបតែ​ជួប​ប្រមុខ​របប​លោក ហ៊ុន សែន កាលពី​ថ្ងៃ​ទី៨ ខែ​មេសា នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ផ្ដល់​ប្រាក់កម្ចី និង​ជំនួយ​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ដល់​កម្ពុជា និង មិន​ភ្លេច​ដាស់តឿន​របប​លោក ហ៊ុន សែន អំពី​បញ្ហា​នយោបាយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ខាងមុខ​នេះ​ដែរ។

ទោះបីជា​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន បាន​បញ្ជាក់​ជំហរ​ច្បាស់លាស់​ជាច្រើនលើក​ច្រើនគ្រា នៅ​រាល់​ជំនួប​ផ្លូវការ​ជាមួយ​ភាគី​កម្ពុជា ថា​ប្រទេស​ជប៉ុន ព្រួយបារម្ភ​អំពី​ស្ថានការណ៍​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​តែងតែ​ក្រើន​រម្លឹក ឲ្យ​របប​លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យ​វិល​ទៅ​រក​ការ​ចរចា រវាង​អ្នកនយោបាយ​របស់​បក្ស​ធំៗ​ទាំងពីរ គឺ​បក្ស​កាន់អំណាច និង​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ដើម្បី​រក​ដំណោះស្រាយ ឲ្យ​បាន​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌​យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្យាយាម​ច្រានចោល កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង ផ្នែក​ការទូត​របស់​ជប៉ុន ក្នុង​ការ​ស្វះ​ស្វែងរក​ការផ្សះផ្សា​ជាតិ​នេះ។ កាលពី​ពីរ​សប្ដាហ៍​មុន​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​ជប៉ុន លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំង​ហ៊ាន អះអាង​ជំនួស​ភាគី​ជប៉ុន ថា​ជប៉ុន​មិន​ខ្វល់​នឹង​រឿង​រក​ដំណោះស្រាយ បញ្ហា​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ៖ «ជប៉ុន​គេ​មិន​មក​ធ្វើ​រឿង​ឆ្កួតៗ​នោះ​ទេ។ ជប៉ុន​គេ​ស្គាល់​ឯករាជ្យ និង​អធិបតេយ្យ​របស់​ខ្មែរ​ច្បាស់​ណាស់»។


ទាំង​លោក ហ៊ុន សែន និង​ក្រសួងការបរទេស​កម្ពុជា សុទ្ធតែ​ព្យាយាម​ច្រានចោល​ជំហរ​របស់​ជប៉ុន ក្នុង​ការ​ចង់​មាន​ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ នៅមុន​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ។ របប​លោក ហ៊ុន សែន ព្យាយាម​លាក់បាំង​ព័ត៌មាន អំពី​ជំហរ​ប្រទេស​ជប៉ុន ដែល​តែងតែ​ចង់​ឃើញ​ស្ថានភាព​ប្រសើរ​ជាង​នេះ ព្រោះ​ជប៉ុន​ចង់​ឃើញ​ការបោះឆ្នោត​មួយ ដោយ​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌ ដោយ​មាន​ការចូលរួម ពី​គ្រប់​គណបក្ស​នយោបាយ រួម​ទាំង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ផង​ដែរ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ថ្ងៃទី៩ ខែ​មេសា របស់​ក្រសួងការបរទេស​កម្ពុជា ក្រោយ​ជំនួប​ជាមួយ​ភាគី​ជប៉ុន កាលពី​ថ្ងៃ​ទី៨ ខែ មេសា​នោះ មិន​បាន​រៀបរាប់​សូម្បី​តែមួយ​ម៉ាត់ អំពី​អ្វី​ដែល​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​ជប៉ុន លើកឡើង​នៅ​ក្នុង​ជំនួប ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​នឹង​ការ​ចង់​ឲ្យ​មានការ​បោះឆ្នោត ដោយ​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុតិ្តធម៌​នេះ​។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ថែមទាំង​រិះគន់​អ្នកវិភាគ​ព័ត៌មាន ដែល​វិភាគ​អំពី​ជំហរ​ការទូត​របស់​ប្រទេស​ជប៉ុន​នេះ ថា​ជា​ជន​អគតិ​ថែម​ទៀត​ផង។ លោក សុខ ឥសាន ថែមទាំង​ព្រមាន​អ្នកវិភាគ ដែល​លោក​អះអាង​ថា មានគំនិត​អគតិ​នេះ ថា​នឹង​ទទួលរង​ការ​ថ្កោលទោស និង​ការ​ចងកំហឹង​ពី​សាធារណមតិ​ទាំងមូល​ជាក់​ជាមិនខាន។

ប៉ុន្តែ ទីប្រឹក្សា​របស់​ស្ថានទូត​ជប៉ុន​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​លោក ហ៊ីរ៉ូណូរ៊ិ ស៊ុយស៊ូគី (Hironori SUZUKI) បញ្ជាក់​ប្រាប់​អាស៊ីសេរី តាម​សារ​អេឡិចត្រូនិក កាលពី​ថ្ងៃទី​១០ ខែ​មេសា ថា លោក តារ៉ូ កូណូ ពិតជា​បាន​បញ្ជាក់​ប្រាប់​របប​លោក ហ៊ុន សែន អំពី​ជំហរ​របស់​ប្រទេស​ជប៉ុន ដែល​នៅតែ​ទទូច​ឲ្យ​របប​នេះ ធានា​ឲ្យ​មានការ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​ជាតិ នា​ខែ​កក្កដា ខាងមុខ​នេះ ដោយ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ឲ្យ​បាន​សមស្រប ដើម្បី​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ឆន្ទៈ​ពិតប្រាកដ​របស់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ ដែល​ជា​ម្ចាស់​ឆ្នោត។ លោក ហ៊ីរ៉ូណូរ៊ិ ស៊ុយស៊ូគី បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ប្រទេស​ជប៉ុន គឺជា​មិត្ត​យូរអង្វែង​របស់​កម្ពុជា ដែល​បន្ត​ជួយ​កសាង​ជាតិ​កម្ពុជា តាំងពី​ក្រោយ​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល ដើម្បី​ឲ្យ​កម្ពុជា​មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នឹង​គេ។ លោក​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ទៀត​ថា ទស្សនកិច្ច​នេះ គឺ​ធ្វើ​ឡើង​តប​តាម​ការ​អញ្ជើញ របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។

អនុប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក អេង ឆៃអ៊ាង ឯណោះ​វិញ យល់​ឃើញ​ថា ជំហរ​ការទូត​ច្បាស់លាស់​របស់​ជប៉ុន​ប៉ុណ្ណេះ គ្មាន​អ្វី​ដែល​មន្ត្រី​របប​លោក ហ៊ុន សែន មិន​យល់​នោះ​ទេ ខ្លាច​តែ​ធ្វើជា​មិន​យល់៖ «អ្វី​ដែល​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​ជប៉ុន​បាន​និយាយ តាម​អ្នកនាំពាក្យ​និយាយ គឺ​គេ​និយាយ​ច្បាស់​ហើយ ជា​ភាសា​ការទូត គឺ​គេ​ចង់​ឲ្យ​បានការ​បោះឆ្នោត ដោយ​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌។ ពាក្យ​ហ្នឹង​មាន​ន័យ​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ គឺ​គេ​ចង់បាន​ការបោះឆ្នោត​មួយ ដែល​ត្រូវ​មាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ។ ប៉ុន្តែ គេ​មិន​និយាយ​ចំ ព្រោះ​បើ​និយាយ​ចំ​ទៅ ខ្លាច​អាក់អន់ចិត្ត។ ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន គួរ​យក​ទៅ​គិត​ទៅ។ បើ​មិន​ចេះ​គិត​ទេ ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា ជប៉ុន​នឹង​មិន​គាំទ្រ​នូវ​រដ្ឋាភិបាល​មួយ ដែល​កើត​ក្រោយ​ការបោះឆ្នោត​មួយ ដែល​អត់​មានការ​ចូលរួម​ប្រកួត ពី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​នោះ​ទេ»។

កាលពី​ចុង​ខែ​មីនា កន្លង​ទៅ​នេះ កូនស្រី​ច្បង​របស់​លោក កឹម សុខា និង​ជា​មន្ត្រី​កិច្ចការ​សាធារណៈ​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ កញ្ញា កឹម មនោ​វិទ្យា ក៏​បាន​ទៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន និង​ជួប​សមាជិកសភា​ជប៉ុន ដើម្បី​ឲ្យ​ជួយ​រក​អន្តរាគមន៍ ដោះស្រាយ​វិបត្តិ​នយោបាយ​ខ្មែរ​នេះ​ដែរ។

គិត​មក​ត្រឹម​ថ្ងៃនេះ គឺ​នៅ​សល់​តែ​១៩ ថ្ងៃ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ ដល់​ថ្ងៃ​ចុះបញ្ជី​គណបក្ស​នយោបាយ និង បេក្ខជន ដើម្បី​អាច​មាន​សិទ្ធិ​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ នា​ថ្ងៃទី២៩ ខែ​កក្កដា ខាងមុខនេះ។ ការ​ចុះបញ្ជី​នេះ មាន​រយៈពេល​តែ ១៥​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ គឺ​ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​មេសា ដល់​ថ្ងៃទី១៤ ខែ​ឧសភា។ បើ​ហួស​កាលកំណត់​នេះ គណបក្ស​ប្រឆាំង នឹង​បាត់​ឱកាស​ទាំងស្រុង ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ នា​ថ្ងៃទី២៩ ខែ​កក្កដា​នោះ។ រហូត​មក​ដល់​ពេលនេះ ពេល​វេលា​កាន់តែ​ខើច​ខ្លី​ណាស់​ទៅ​ហើយ សម្រាប់​គណបក្សប្រឆាំង ក្នុង​ការ​ចូលរួម​ការ​បោះឆ្នោត ឲ្យ​ទាន់​ពេល​វេលា។

ដំណោះស្រាយ​នយោបាយ ក៏​នៅតែ​មិនទាន់​ចេញ​ជា​រូបរាង។ មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ក៏​នៅតែ​បន្ត​តស៊ូ​មតិ​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ ដើម្បី​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​របប​លោក ហ៊ុន សែន។ ក្នុង​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ មន្ត្រី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​ពន្យារពេល​បោះឆ្នោត និង​ចុងក្រោយ​នេះ លោក សម រង្ស៊ី បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ កុំ​ទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត និង​ស្នើ​ឲ្យ​អ្នកសង្កេតការណ៍​ជាតិ និង អន្តរជាតិ កុំ​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ខាងមុខ​ឲ្យ​សោះ ប្រសិនបើ​គ្មាន​វត្តមាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ៕ ( វិទ្យុអាស៊ីសេរី, ចុចស្ដាប់សំឡើេង )


ក្ដៅៗហុយៗ៖ សភា​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក - Lawmakers​ demand changes FB CEO

ក្រុម​អ្នក​តាក់តែង​ច្បាប់​អាមេរិក​ ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​​​ក្រុមហ៊ុន​ហ្វេសប៊ុក មាន​ការ​ការពារ​ល្អ​​ជាង​មុន​នូវ​​ទិន្នន័យ​បុគ្គល ដោយ​នាយកក្រុមហ៊ុន​គឺ​លោក Mark Zuckerberg ត្រូវ​បាន​​សួរ​សំណួរ​ពិបាកៗ​មួយ​ចំនួន​ពី​គណៈកម្មាធិការ​ព្រឹទ្ធសភា​ចំនួន​ពីរ អំពី​បញ្ហា​​បំពាន​លើ​ទិន្នន័យ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ហ្វេសប៊ុក​ចំនួន​រាប់​សិប​លាន​នាក់ ដែល​ប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​សង្គម​ដ៏​មហិមា​នេះ។

លោក Chuck Grassley ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​នីតិកម្ម​ខាង​គណបក្ស​ សាធារណរដ្ឋ​ប្រចាំ​រដ្ឋ Iowa បាន​ថ្លែង​ថា «វា​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា​នេះ​ជា​ការ​រំលោភ​លើ​សេចក្តី​ទុកចិត្ត​របស់​អ្នកប្រើប្រាស់​ និង​ជា​ការ​ផ្ទេរ​ទន្និន័យមិន​សមរម្យ»។

សូម​ទស្សនាការ​ផ្តល់​សក្ខីកម្ម​របស់​លោក Mark Zuckerberg​

លោក Bill Nelson គណៈកម្មាធិការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ជា​សមាជិក​សភា​ខាង​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ប្រចាំរដ្ឋ Florida បាន​ថ្លែង​ថា «ប្រសិន​បើ​អ្នក​ និង​ក្រុមហ៊ុន​បណ្តាញ​សង្គម​ផ្សេង​ទៀត​មិន​ចាត់​វិធានការណ៍​ត្រឹមត្រូវ​ទេ​នោះ​ យើង​ទាំងអស់​គ្នា​នឹង​គ្មាន​ឯកជនភាព​ទេ។ ហើយ​ប្រសិន​បើ​ក្រុមហ៊ុន Facebook និង​ក្រុមហ៊ុន​អ៊ីនធឺណិត​ផ្សេងទៀត​មិន​ចាត់វិធានការណ៍​ ឬ​មិន​អាច​បញ្ឈប់​ការ​បំពាន​លើ​ឯកជនភាព​នេះ​ទេ​ នោះ​យើង​នឹង​ប្រើប្រាស់​អំណាច​របស់​យើង​ចាត់​វិធានការណ៍​ក្នុង​នាម​ជា​សភា»។

លោក Zuckerberg ត្រូវ​បាន​កោះ​ហៅ​ឲ្យ​ធ្វើ​សក្ខីកម្ម​បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​រក​ឃើញ​ថា​ទន្និន័យ​ផ្ទាល់ខ្លួន​របស់​អ្នកប្រើប្រាស់ Facebook រាប់លាននាក់​ត្រូវ​បាន​ក្រុមហ៊ុន Cambridge Analytica យក​ទៅ​ប្រើប្រាស់​ដោយ​មិន​បាន​ជូន​ដំណឹង​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​Facebook។ យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​បោះឆ្នោត​របស់​លោក Trump បាន​ជួល​ក្រុមហ៊ុន​នេះកាល​ពី​ពេល​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ២០១៦៕


លោក Mark Zuckerberg អញ្ជើញ​ធ្វើ​សក្ខីកម្ម​នៅ​ចំពោះ​មុខ​គណៈកម្មាធិការ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​យុត្តិធម៌​របស់​ព្រឹទ្ធសភា នៅ​វិមាន​សភា Capitol Hill ក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន កាលពី ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨។


សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា លោក Bill Nelson (រូប​ស្តាំ) លោក John Thune (រូប​ឆ្វេង) និង​លោក Chuck Grassley (រូប​ទី២​ពី​ឆ្វេង) ថ្លែង​នៅ​ពេល​លោក Mark Zuckerberg ផ្តល់​សក្ខីកម្ម​នៅ​វិមាន​សភា Capitol Hill ក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨។


ក្រុម​យុទ្ធនាការ Avaaz កាន់​បដា​នៅ​ពី​មុខ​រូប​ Mark Zuckerberg ធ្វើ​ពី​ក្រដាស​ចំនួន​១០០ នៅ​ខាង​ក្រៅ​វិមាន​សភា Capitol ក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨។


មនុស្ស​ម្នា​កាន់​ស្លាក​សញ្ញា និង​ពាក់​វ៉ែនតា​ដែល​មាន​សរសេរ​ឃ្លា​ថា «ឈប់​តាមដាន​ត​ទៅ​ទៀត» នៅ​មុន​ពេល​លោក Mark Zuckerberg អញ្ជើញ​ទៅ​ធ្វើ​សក្ខីកម្ម​ នៅ​វិមាន​សភា Capitol Hill ក្នុង​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន កាលពី​ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៨។

ប្រភព៖ វីអូអេខ្មែរ