កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ នៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង គឺរហូតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេល ២៦ឆ្នាំមកហើយ។ ភាគីខ្មែរធំៗ ក្នុងនោះមានរដ្ឋកម្ពុជា នៃរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ ដែលតំណាងលោក ហ៊ុន សែន បានចូលរួមក្នុងតុចរចាជាមួយនឹងភាគីខ្មែរចំនួន ៣ទៀត គឺមានភាគីលោក សឺន សាន ប្រធានបក្សសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា សម្ដេច នរោត្ដម សីហនុ សម្ដេច នរោត្តម រណឫទ្ធិ តំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និង ខៀវ សំផន តំណាងឲ្យភាគីខ្មែរក្រហម បានស្រុះស្រួលគ្នាបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិលក្រោមការរៀបចំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
ប្រទេសចំនួន១៨ ក្នុងនោះមានប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដូចជា វៀតណាម លាវ ថៃ និងប្រទេសមហាអំណាចធំៗ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី បានចុះហត្ថលេខារួមគ្នាក្នុងការគោរព និងជួយជ្រោមជ្រែងប្រទេសកម្ពុជា ការបោះឆ្នោត ការបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការគោរពអធិបតេយ្យ ជួយស្ដារសេដ្ឋកិច្ច ជួយផ្នែកនយោបាយ ដោះស្រាយបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ហាជាច្រើនទៀត។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោកស្រី ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍រំឭកអំពីសារប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសដូច្នេះ ៖ «សំខាន់ខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះយើងកុំភ្លេចថា ពេលហ្នឹងប្រទេសកម្ពុជា យើងមានសង្គ្រាម ហើយសង្គ្រាមហ្នឹង សង្គ្រាមស៊ីវិលទៅទៀត បានន័យថា ខ្មែរ និងខ្មែរគ្នាឯងទៅទៀត អកុសលអីទៅវាយគ្នាឯងទៅទៀត។ មានបក្សបី នៅខាងក្រៅជាអ្នករៀបចំរដ្ឋាភិបាលបណ្ដោះអាសន្ន និងមានអ្នកនៅខាងក្នុង។ វាយគ្នាមិនអស់មិនហើយសោះ ដល់បានកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសហ្នឹងមកទាំងអស់គ្នាព្រមព្រៀងគ្នា។ កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសហ្នឹងសំខាន់ណាស់សម្រាប់ឯកសារជាអន្តរជាតិ មានអគ្គលេខាធិការសហប្រជាជាតិ ជាអ្នកចុះហត្ថលេខា ហើយមានប្រទេសចំនួន ១៨ទៀត អ៊ីចឹងឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីសនេះ ជាឯកសារមួយដើម្បីឲ្យប្រទេសទាំង ១៨ គោរពផង ហើយប្រទេសឯទៀតក៏ទទួលស្គាល់ដែរ»។
ចាប់តាំងពីក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសនោះរួចមក រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា ក៏បានបង្កើតឡើង ហើយការបោះឆ្នោតលើកដំបូងក៏កើតមានឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៣។ កងទ័ពវៀតណាម ក៏បានដកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ហើយប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងពិភពលោកបានផ្ដល់នូវជំនួយមនុស្សធម៌ ជំនួយទឹកប្រាក់ និងជំនួយជាច្រើនទៀត ផ្អែកលើការសន្យានៃការជួយស្ដារសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ។
ចាប់ពីពេលនោះមក ថ្ងៃ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលជាថ្ងៃព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងខ្មែរ និងខ្មែរនេះ ត្រូវបានគេរំឭកជារៀងរាល់ឆ្នាំផងដែរចាប់ពីពេលនោះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពី “ដំណោះស្រាយនយោបាយ រួមមួយនៃជំលោះកម្ពុជា” ដែលយើងហៅថា “កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១”
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ធានាអំពី “អធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបាននៃដែនដី អព្យាក្រឹតភាព ឯកភាពជាតិកម្ពុជា” និង “ការធានាការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌”។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះជា មរតកដ៏មហាសាល ដែលអ្នកស្នេហាជាតិកម្ពុជាគ្រប់ភាគីបានពលីបូជាជីវិត កម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត ដើម្បីឯករាជ្យភាព និងឯកភាពជាតិកម្ពុជា ដែលមានការចូលរួមគាំទ្រពីអន្តរជាតិ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នៅតែមានតម្លៃជានិច្ច!
ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី២៦ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១- ២៣ តុលា ២០១៧ សូមជូនឯកសារស្តីពី “កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស និង រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងវិសោធនកម្ម ពីថ្ងៃ២៤ កញ្ញា ១៩៩៣ មកដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ ទាំងស្រុង ចុចទាញយកតាមឡិង្គខាងក្រោមនេះ៖
*ឯកសារស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ១៩៩១
*រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៩៣ និងវិសោធនកម្ម ឆ្នាំ២០១៥
ប្រភព ៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី , CNRP7
0 ความคิดเห็น: